Slimme verlichting installeren in huis

Je ziet het steeds vaker: lampen die je met je telefoon bedient. Slimme verlichting is geen hype meer. Het zit gewoon in veel huizen. De installatie duurt meestal een kwartiertje en de bediening werkt simpel. Zo’n slimme lamp heeft een chip erin zitten. Die chip maakt contact met je wifi of bluetooth. Je schroeft de lamp in de fitting, download de app en klaar. Sommige systemen hebben een extra kastje nodig dat tussen je router en de lampen in zit. Dat heet een bridge of hub.

Wifi, Zigbee of Z-Wave

De meeste lampen gebruiken wifi. Dan hoef je niks extra’s te kopen. Je router thuis is genoeg. Er zijn ook systemen met Zigbee of Z-Wave. Dat zijn speciale protocollen voor slimme spullen in huis. Die hebben meestal wel zo’n extra kastje nodig. Het verschil zit vooral in het bereik. Wifi haalt bijna elke kamer. Zigbee en Z-Wave verbruiken minder stroom. Ze kunnen ook met elkaar praten – de ene lamp geeft het signaal door aan de andere. Handig in grote panden. Voor werkplaatsen met TL-buizen bestaat er een LED TL armatuur dat al slim is vanaf de fabriek. Je kunt ook een gewone LED TL buis nemen en daar een slimme module aan toevoegen.

Van dimmen tot automatisering

Lampen aan en uit zetten vanaf je bank. Dat is de basis. Maar je kunt meer. Het licht dimmen. Van kleur wisselen. Tijden instellen waarop lampen vanzelf aangaan. Scenes maken – dat zijn vooraf ingestelde combinaties van helderheid en kleur. Spraakbediening werkt met Google Assistant, Alexa of Siri. Je zegt “doe het licht aan” en het gebeurt. Vooral handig als je handen vol hebt of slecht ter been bent. De echte winst zit in automatisering. Lampen gaan aan als het donker wordt. Of juist uit als er niemand in de kamer is. Bewegingssensoren registreren of je er bent. In werkruimtes past het licht zich aan het daglicht aan.

Merken combineren en privacy

Kies eerst welk systeem je wilt. Philips Hue is bekend maar duur. IKEA heeft goedkopere varianten. Let op of apparaten met elkaar kunnen praten. Niet alle merken werken samen. Matter is een nieuw systeem vanaf 2022. Daarmee kunnen apparaten van verschillende merken wel samenwerken. Als je veel verschillende spullen wilt koppelen, zoek dan naar producten met Matter ondersteuning. Privacy is een dingetje. De lampen zelf verzamelen weinig, maar de apps soms wel. Verander standaard wachtwoorden. Zet updates aan. Schakel tweefactorauthenticatie in als dat kan.

Prijzen en terugverdienen

Slimme lampen zijn LED lampen met een chip erbij. LED verbruikt weinig stroom – tot 90 procent minder dan oude gloeilampen. Door het automatisch uitschakelen bespaar je nog meer. Een startpakket met drie of vier lampen kost tussen de vijftig en honderd euro. Uitgebreidere sets met sensoren en afstandsbedieningen kosten al gauw twee- of driehonderd euro. Losse lampen beginnen rond de tien euro voor simpele witte versies. Lampen die van kleur kunnen wisselen kosten meer. Je verdient de extra kosten terug door het lagere verbruik. Bij intensief gebruik duurt dat twee tot drie jaar. Maar geld is niet alles – het gemak telt ook.