UV lamp

Misschien is ‘desinfecteren’ wel het woord van het jaar. Maar nieuw is het natuurlijk niet. We doen het bijna dagelijks met een vloeistof uit een pompje, maar er is meer op dat gebied en dat betreft licht. Uv-licht. Dat leggen we uit. 

Laten we eerst beginnen met uv-licht zelf. Dit is ultraviolet licht dat eigenlijk electromagnetische straling is dat we zonder hulpmiddelen met onze ogen niet kunnen waarnemen. Het is ontdekt door de Duitse scheikundige en natuurkundige Johann Wilhelm Ritter. Hij zag zilverchloride van kleur veranderen en onderzocht hoe dat kon. Ritter ontdekte dat dit effect versneld optrad in aanwezigheid van een onzichtbare ‘chemische’ straling, voorbij het violette einde van het lichtspectrum. Deze straling werd bekend als ultraviolet.

Uv-stralen verschillen in golflengten 

Tot zover een klein beetje technische uitleg. Wie in de wereld van het licht duikt moet wel enige kennis hebben van scheikundige formules en reacties, maar dat laten we hier voor wat het is. Wat je wel handig is of te weten, of gewoon aan te nemen is dat uv-licht bestaat uit een a, b en c-variant, die allemaal verschillen in golflengten. Uv-licht zit vol met energie. Het kan zelfs chemische reacties in gang zetten. Dat is de reden dat het schadelijk kan zijn. Uv-c is een dodelijk uv-straling die door de atmosfeer wordt tegengehouden.

Door een teveel aan uv licht kan de huid rood worden en verbranden. Hier gaat het om uv-b stralen. Uv-a kan een nog meer schade toebrengen in de vorm van kanker. Maar er is ook iets goeds te melden over uv-stralen want hiermee wekt de huid vitamine D3 op. Vijftien minuten zonlicht en we hebben onze dagelijkse portie binnen. Hoeveel ultraviolette straling de aarde bereikt hangt vooral af van hoe hoog de zon aan de hemel staat. In de zomer is dat dus anders dan in de winter.

Uv-b licht kan worden opgewekt met een uv lamp in de zonnebank

We kunnen uv-stralen ook opwekken door middel van een lamp. Dan wordt er uv-licht opgewekt middels een chemisch procedé. Met zo’n lamp kan er uv-b worden opgewekt wat we aantreffen onder de zonnebank. Uv-a wordt opgewekt om een blacklight te creëren. Denk aan het licht in een discotheek. Er zijn enorm veel toepassingen mogelijk. In de industrie wordt het gebruikt om vloeistoffen uit te laten harden of teksten aan te tonen, die voor het blote oog niet zichtbaar zijn.

Uv-c licht kan met uv lampen ruimten en voorwerpen desinfecteren

Behalve zaken aantonen kan het ook dingen zuiveren. Met een uv-lamp kunnen bijvoorbeeld ook drinkwater gezuiverd worden of een ruimte worden gedesinfecteerd. In dit geval gaat het om uv-c-straling. Daarmee kunnen lucht, oppervlakken en voorwerpen worden gedesinfecteerd. Water kan worden gedesinfecteerd waarmee het risico om een infectie op te lopen kan worden verkleind. Het wordt al meer dan veertig jaar gebruikt. Alle bacteriën en virussen die tot nu toe zijn getest (dat zijn er door de jaren heen vele honderden geweest, waaronder diverse coronavirussen), reageren op desinfectie met uv-c. De toepassingen zijn enorm. Voorbeelden hiervan zijn luchtventilatiesystemen die doorstromende lucht desinfecteren, open uv-c-systemen en uv-c-trolleys die ruimtes desinfecteren.

Met een uv lamp je mondkapje desinfecteren

Een uv-desinfectiebalk aan het plafond of aan de wand kan goed dienstdoen in een ruimte. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ultravioletstraling effectief en snel werkt tegen het doden van negenennegentig procent van alle bacteriën en virussen op alle oppervlaktes. Zo kunnen in banken en matrassen mieten en huisstofmijt worden verwijderd. Een ultraviolette desinfecterende lamp vernietigt de totale structuur van het dna en rna waar bacteriën en virussen uit bestaan. Ze overleven dit niet. Met een uv-zaklamp die deze functie vervult, kun je ook heel wat ellende voorkomen. Denk aan het vuil op mobiele telefoons, afstandsbedieningen, speelgoed, deurknoppen en natuurlijk de toiletten. Ook een mondkapje kan er mee worden gedesinfecteerd.

Hoe je dit doet? Schijn het uv-licht op een tot twee centimeter afstand van het voorwerp voor minimaal tien seconden of veeg tot vijf keer langzaam heen en weer over het voorwerp. Hierna is het voorwerp gedesinfecteerd door de snelle afbraak van het dna van de bacteriën en virussen. Het kan enorm handig en doeltreffend werken op winkelkarretjes en pinautomaten in winkels, de schappen van een toonbank, bureaus in een kantoren, de stoelen in een kapperszaak, tafels en stoelen in scholen en alle mogelijke meubilair en deurknoppen in andere openbare gelegenheden. Het is wel heel belangrijk hier zorgvuldig mee om te gaan en niet in iemands ogen te schijnen of het in de handen van kinderen te geven. Ook planten en dieren moet je niet in aanraking brengen met dit licht.

Met uv zaklamp vloeistoffen zichtbaar maken

Er zijn ook andere toepassingen voor particulieren mogelijk. Wel eens gedacht aan een uv-zaklamp die vuil zichtbaar maakt? Deze lamp geeft je door middel van blacklight meer zicht om je omgeving. Letterlijk, want het maakt dingen zichtbaar die met het blote oog niet kan zien. Denk aan het zien waar je huisdier heeft geplast of hoe schoon de lakens zijn in een hotel. Als je met de lamp schijnt, kunnen tandpastavlekken, bananenvlekken of waspoeder oplichten. Ook urine en sperma lichten ermee op. In tv-programma’s als ‘Red mijn vakantie’ en ‘CSI’ zijn deze lampen populair geworden. Het is wel belangrijk hier oogbescherming bij te gebruiken. Zelfs bij het beoordelen van kunstwerken op echtheid kan een blacklight met uv-stralen worden ingezet.

Bankbiljetten op echtheid controleren met een uv-lamp met uv c licht

Als je een bankbiljet op echtheid wilt controleren, kun je deze tegen het licht houden. Dan moet je een watermerk kunnen zien. Maar het kan beter. De echtheid van papiergeld kan worden gecontroleerd met ultraviolet licht. Winkeliers doen dat met detectieapparatuur om zeker te zijn van de echtheid ervan. Kijk je met speciaal uv-c licht dan moet je een groot euroteken in het midden van het biljet kunnen zien. Er wordt echter altijd nog aangeraden om ook de zogenoemde ‘kijk-voel-kantel-methode’ toe te passen.